KTS Nguyễn Tùng chia sẻ quá trình cải tạo nhà hoang mục nát thành không gian nghỉ dưỡng mộc mạc, nên thơ

Cải tạo là giải pháp thường được sử dụng khi nền móng công trình cũ vẫn tốt và gia chủ muốn tiết kiệm chi phí xây dựng. Nhưng với những căn nhà đã cũ nát, xuống cấp từ lâu, liệu có phương án cải tạo nào khiến nhà vẫn đẹp, công năng, mà đảm bảo cho người sử dụng?

Hãy cùng Happynest trao đổi với KTS Nguyễn Tùng (TOAM Studio) trong bài viết sau để hiểu hơn về quá trình cải tạo thực tế một căn nhà hoang mục nát, thành không gian sống tiện nghi, và thoải mái nhé.

Hiện trạng căn nhà hoang trước khi cải tạo

Căn nhà “lột xác” hoàn toàn và trở thành không gian thư giãn, nghỉ dưỡng thơ mộng, lý tưởng

Trước tiên, mời anh Tùng chia sẻ về mức độ xuống cấp và các thông tin cơ bản về công trình?

Công trình này là căn nhà đã bỏ hoang từ lâu, sở hữu diện tích 370m2, nằm ở Xóm 5, thôn Đam Khê trong, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Khi tham gia quá trình khảo sát, tôi đánh giá căn nhà này xuống cấp ở mức độ trầm trọng và không sử dụng được.

Ý tưởng cải tạo của anh đối với công trình này là gì? Tại sao anh nảy ra ý tưởng đó và quá trình hình thành ý tưởng mất khoảng bao lâu?

Tuy công trình đã mục nát và không đủ an toàn để sử dụng nữa, nhưng khi nhìn vào kiến trúc của ngôi nhà, điều mà tôi muốn giữ lại nhất đó là giá trị mang dấu ấn thời gian được tích lũy. Tưởng tượng những thập kỷ trước đã có một gia đình sinh hoạt và tạo dựng những kỷ niệm tại đây qua nhiều thế hệ, tôi thấy mình trong đó vì bản thân tôi cũng có một mái ấm của riêng mình.

Từ câu chuyện đó, tôi muốn duy trì tinh thần của một ngôi nhà ba gian thân thuộc của người Việt xưa. Ý tưởng cải tạo của tôi như sau:

Đầu tiên, giữ lại tính bản địa (nhà 3 gian) và thiết kế gần gũi với thiên nhiên. Qua đó, tạo nên một không gian để mọi người có thể nghỉ ngơi và hồi phục mỗi khi tìm về.

Tiếp theo, tôi tính tận dụng tối đa phần khung nhà cũ. Những bức tường đá cổ và cả phần gạch ngói cũ cũng sẽ được giữ lại và trở thành một phần của ngôi nhà mới.

Anh có gặp vấn đề gì trong việc lên ý tưởng cho công trình không, và vấn đề đó là gì?

Cũng có một “nút thắt” đối với công trình cải tạo này (nói riêng) và đối với những công trình cải tạo khác (nói chung), đó là: tính thẩm mỹ và giá trị bền vững của công trình đang mâu thuẫn và cần được giải quyết. Việc chọn lọc cái gì nên giữ, cái gì nên bỏ cũng là rào cản lớn nhất của tôi trong lần cải tạo này.

Dù rất muốn bảo tồn vẻ đẹp của ngôi nhà, nhưng tôi hiểu vẫn phải đặt tính an toàn của người sử dụng lên hàng đầu. Trong trường hợp cải tạo này, tính an toàn là yếu tố quan trọng nhất. Vì vậy, có những cái đẹp cũ nhưng tôi vẫn phải “dứt lòng” bỏ đi. Ví dụ: Bộ vì kèo làm từ gỗ mộc qua thời gian đã ẩm mốc và không thể tái sử dụng. Những bức tường bằng đá từ khu nhà bếp và chuồng nuôi gia súc cũ cũng đã lún sụt vì xây thiếu móng…

Mời anh Tùng chia sẻ lần lượt và kỹ hơn về những hạng mục cải tạo đối với công trình này. Anh phân chia công năng và phong cách thiết kế của công trình ra sao? Khác biệt như thế nào so với hiện trạng công trình lúc đầu?

Vì ý tưởng cải tạo là cố gắng bảo tồn nhiều nhất vẻ đẹp cổ kính đã lưu dấu ấn thời gian, nên tôi cố gắng không “đô thị hóa” một công trình cũ, mà vận dụng những vật liệu địa phương để cải tạo và hoàn thiện căn nhà. Nguyên vật liệu xây dựng đều là những chất liệu gần gũi như đá hộc, gỗ, ngói lợp… nhằm tái hiện lại hình ảnh “nhà tranh, vách đất” quen thuộc của ông bà mình ngày xưa.

Bước đầu tiên cần thực hiện là quá trình phá dỡ và làm mới. Các hạng mục phá dỡ lần lượt là:

- Mái ngói sẽ được tháo dỡ và lọc bỏ. Những tấm cũ mà bền sẽ được giữ lại để tái sử dụng. Phần ngói còn thiếu, đội ngũ xây dựng cũng phải đi gom xung quanh làng để đảm bảo tinh thần của ngôi nhà.

- Gian nhà chính được giữ lại để xây thành phòng Sen - đây cũng là lý do vì sao Sen có diện tích lớn nhất. 

- Song song với đó, tôi phá bỏ phần tường cũ của 2 căn nhà bếp và chuồng nuôi gia súc. May mắn ở đoạn này là một số đoạn tường đá của hai căn vẫn còn tốt nên đã được giữ lại.

- Sau đó là công đoạn xây tường mới bên cạnh những phần tường đá cũ.

Đối với phần cảnh quan, sân vườn: Tôi cố gắng giữ lại những cây trồng lâu năm như na, mãng cầu,... những loại cây thể hiện rõ dấu ấn thời gian của căn nhà. Cây xanh không chỉ tạo bóng mát, mà còn giúp khách lưu trú có thể tới và trải nghiệm cảm giác quay về tuổi thơ, trèo cây, hái quả và thưởng thức món quà dạn dĩ mà ngon ngọt.

Hồ bơi xây mới được thể hiện như 1 cái ao, giúp bổ sung thêm công năng cho công trình nhưng về tổng thể vẫn hài hòa.

Tổng thời gian cải tạo và xây dựng công trình này diễn ra trong hơn 7 tháng, từ cuối tháng 2 tới tháng 10 năm 2020.

Khách lưu trú có thể trải nghiệm và tận hưởng không khí bình dị, thôn quê, nhưng vẫn được đảm bảo những tiện nghi cần thiết

Điều gì là khó xử lý nhất khi cải tạo công trình này? Và anh đã làm thế nào để giải quyết nó?

Thực ra tôi thấy không có gì khó ở đây lắm vì trong quá trình làm, tôi thấy vui nhiều hơn. Nếu nhất định phải đề cập tới khó khăn, thì chỉ có vấn đề về con người, vấn đề về việc đào tạo đội ngũ xây dựng. Vì hầu hết đội cải tạo công trình đều là người trong làng, không có kỹ năng chuyên môn cao nên mất nhiều thời gian để hướng dẫn và giải thích để họ hiểu. Nhưng làm việc với họ cũng là một trải nghiệm mà tôi cảm thấy khá “thú vị”.

Anh có lời khuyên hoặc tips nào trong việc bảo toàn những giá trị tinh thần của một công trình cũ trong quá trình cải tạo không? 

Khi cải tạo một công trình, người kiến trúc sư cần xác định được cụ thể tinh thần của công trình là gì. Sau đó, giữ lại những giá trị quan trọng và đưa thêm chi tiết phù hợp để biến nó thành một câu chuyện. Trong quá trình thực hiện, phải luôn tự hỏi rằng khi mình làm, mình thay đổi dù chỉ một chi tiết thì tinh thần đó còn được giữ hay không? 

Cảm ơn anh Tùng vì đã dành thời gian trả lời các câu hỏi phỏng vấn của Happynest. Chúc anh nhiều sức khỏe và luôn gặt hái thành công trong sự nghiệp của mình! 

Thực hiện: Phương Thảo

*Bài viết được biên soạn bởi đội ngũ Happynest. Xin vui lòng không sao chép dưới mọi hình thức.