4 lượt xemSau đợt tổ chức lại đơn vị hành chính, khái niệm “đặc khu” một lần nữa được nhắc đến rộng rãi trên các phương tiện truyền thông. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ đặc khu là gì, khác gì với đặc khu kinh tế và hiện nay cả nước có bao nhiêu đặc khu.
Bài viết sau sẽ giúp bạn làm rõ khái niệm đặc khu hành chính và cập nhật danh sách 9 tỉnh, thành đang sở hữu các đặc khu sau đợt sáp nhập.
1. Đặc khu là gì? Khác gì với đặc khu kinh tế?
Theo Từ điển Tiếng Việt của GS. Hoàng Phê, “đặc khu” là đơn vị hành chính đặc biệt, có ý nghĩa quan trọng riêng về chính trị, kinh tế hoặc quân sự. Đây là cách gọi các khu vực có điều kiện đặc biệt về vị trí, địa lý, thường là các hải đảo, được tổ chức theo mô hình hành chính riêng.
Trong khi đó, đặc khu kinh tế lại là những khu vực được thiết kế để thu hút đầu tư và công nghệ nước ngoài, có chính sách ưu đãi về thuế, thủ tục hành chính, đất đai… như các mô hình ở Trung Quốc, UAE hay Hàn Quốc.
Tóm lại:
- Đặc khu: Là đơn vị hành chính cấp xã tại các hải đảo, có vai trò chiến lược về quốc phòng - an ninh.
- Đặc khu kinh tế: Là mô hình phát triển kinh tế với ưu đãi vượt trội, do Quốc hội quyết định thành lập.
Cần phân biệt rõ đặc khu hành chính (cấp xã) và đặc khu kinh tế (vùng phát triển đặc biệt).
2. 9 tỉnh, thành có đặc khu sau sáp nhập
Sau đợt sáp nhập đơn vị hành chính và áp dụng mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, cả nước hiện có 13 đặc khu thuộc 9 tỉnh, thành phố. Dưới đây là danh sách chi tiết:
Các tỉnh, thành có 1 đặc khu
- Quảng Trị: Có đặc khu Cồn Cỏ, sáp nhập từ tỉnh Quảng Bình và Quảng Trị cũ.
- Đà Nẵng: Có đặc khu Hoàng Sa, sáp nhập với Quảng Nam.
- Quảng Ngãi: Có đặc khu Lý Sơn, sáp nhập với Kon Tum.
- Khánh Hòa: Có đặc khu Trường Sa, sáp nhập với Ninh Thuận.
- Lâm Đồng: Có đặc khu Phú Quý, sáp nhập với Đắk Nông và Bình Thuận.
- TP.HCM: Có đặc khu Côn Đảo, sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu.
Các tỉnh, thành có 2 đặc khu
- Quảng Ninh: Có 2 đặc khu là Vân Đồn và Cô Tô, là một trong 11 tỉnh không thuộc diện sáp nhập.
- Hải Phòng: Có 2 đặc khu là Cát Hải và Bạch Long Vĩ, sau khi sáp nhập với Hải Dương.
Tỉnh có 3 đặc khu - An Giang là trường hợp đặc biệt
Tỉnh An Giang (sáp nhập với Kiên Giang) là địa phương duy nhất sở hữu 3 đặc khu gồm: Kiên Hải, Phú Quốc và Thổ Châu.
Đáng chú ý, Thổ Châu trước đây là xã trực thuộc thành phố Phú Quốc (cũ), sau đó được nâng cấp thành huyện rồi chuyển thành đặc khu cùng với Phú Quốc.
An Giang hiện là tỉnh duy nhất có đến 3 đặc khu - cho thấy vị trí địa lý quan trọng của vùng Tây Nam Bộ.
>>> Xem thêm: Thủ tục xin giấy phép xây nhà 7 tầng tại Hà Nội 2026: Quy trình, hồ sơ, lệ phí mới nhất
3. Toàn cảnh các đặc khu hiện nay - 13 cái tên đáng chú ý
Danh sách 13 đặc khu cấp xã (hành chính) hiện có trên cả nước gồm:
- Cồn Cỏ (Quảng Trị)
- Hoàng Sa (Đà Nẵng)
- Lý Sơn (Quảng Ngãi)
- Trường Sa (Khánh Hòa)
- Phú Quý (Lâm Đồng)
- Côn Đảo (TP.HCM)
- Vân Đồn (Quảng Ninh)
- Cô Tô (Quảng Ninh)
- Cát Hải (Hải Phòng)
- Bạch Long Vĩ (Hải Phòng)
- Kiên Hải (An Giang)
- Phú Quốc (An Giang)
- Thổ Châu (An Giang)
Phần lớn các đặc khu này trước đây từng là huyện đảo hoặc xã đảo có vai trò đặc biệt. Sau tổ chức lại, các đơn vị này được chuyển thành đặc khu cấp xã để phù hợp với quy mô dân số, diện tích và yêu cầu quốc phòng - kinh tế vùng biển đảo.
13 đặc khu cấp xã hiện nay đóng vai trò chiến lược trong bảo vệ chủ quyền và phát triển kinh tế biển đảo của Việt Nam.
FAQs - Những câu hỏi thường gặp về đặc khu sau sáp nhập
1. Đặc khu có phải là đặc khu kinh tế không?
Không. Đặc khu hiện nay là đơn vị hành chính cấp xã, chủ yếu ở hải đảo. Còn đặc khu kinh tế là vùng phát triển kinh tế có ưu đãi đặc biệt, cần Quốc hội phê duyệt.
2. Cả nước hiện có bao nhiêu đặc khu?
Có tổng cộng 13 đặc khu thuộc 9 tỉnh, thành.
3. Địa phương nào có nhiều đặc khu nhất?
Tỉnh An Giang hiện có 3 đặc khu: Kiên Hải, Phú Quốc và Thổ Châu - nhiều nhất cả nước.
4. Tại sao lại có sự chuyển đổi từ huyện đảo sang đặc khu?
Để phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, các huyện đảo có dân số và quy mô nhỏ được chuyển thành đặc khu cấp xã.
5. Đặc khu có được hưởng chính sách gì đặc biệt không?
Tùy từng đặc khu sẽ có chính sách riêng về phát triển kinh tế biển, an sinh xã hội, quốc phòng - an ninh phù hợp với đặc thù vùng đảo.
>>> Xem thêm: Khoảng lùi xây dựng là gì?
Việc chuyển các huyện đảo thành đặc khu cấp xã thể hiện bước tiến trong cải cách tổ chức hành chính, nhằm quản lý hiệu quả và phát triển bền vững vùng biển đảo. Đây không phải là đặc khu kinh tế, mà là hình thức tổ chức hành chính đặc biệt mang tính chiến lược, giúp tăng cường kết nối hải đảo với đất liền, củng cố quốc phòng và phát triển kinh tế vùng.
Hãy theo dõi Happynest để cập nhật thêm thông tin hữu ích về chính sách địa phương, quy hoạch đô thị và các thay đổi hành chính mới nhất.
Nguồn: muctim.tuoitre
*Để lại thông tin trong box dưới đây, Happynest sẽ giúp bạn kết nối đơn vị thiết kế - thi công phù hợp và nhanh chóng nhất.
