1.048 lượt xemNằm trong chuỗi công trình năm 2018 của Xưởng VUUV, “Linh Lang Apartment” là một đồ án cải tạo căn hộ trong khu tập thể cùng tên tại Hà Nội. Hoàn thành xây dựng và bắt đầu được sử dụng từ đầu những năm 90, Linh Lang là một trong những khu tập thể điển hình thời bấy giờ, với 4 tầng nhà, kết cấu tường gạch và các module căn hộ dạng ống (3.4x9.0m). Căn hộ được chúng tôi thiết kế nằm ngay tầng trệt khu nhà. Từ đó đến nay về mặt cấu trúc, nó đã được cơi nới ra cả hai phía, tổng chiều dài lên đến 16m, một mặt tiến ra ngõ phía trước (giống các nhà liền kề), mặt kia sở hữu không gian gầm cầu thang chung của tòa nhà ở ngõ phía sau. Sau khi dành cho ở thì căn hộ được cho thuê một thời gian dài với nhiều kiểu dịch vụ. Trong nhiều năm nó không được tu sửa nên tình trạng rất xuống cấp. Hiện tại chủ nhà muốn cải tạo lại căn hộ để cho con gái của mình.
Làm thế nào để cải tạo một căn hộ tập thể tồi tàn, với nhiều ký ức của thời bao cấp cho một phụ nữ trẻ hiện đại sống độc lập hiện nay? Những hình ảnh đối lập đó đã thách thức chúng tôi cho việc thiết kế công trình này!
Trong sự biến đổi và cơi nới, bản thân căn hộ tồn đọng nhiều vấn đề. Thứ nhất, kết cấu các tường gạch là những yếu tố làm phân tách các không gian trong căn hộ, khiến chúng gần như thành các phòng đóng kín. Tính biệt lập đó cũng hạn chế sự liên hệ của các không gian này với không gian cơi nới phía ngoài. Điều này dẫn đến sự thiếu ánh sáng, thông gió và ẩm mốc. Thứ hai là khu vực cơi nới phía gầm cầu thang, do không đủ chiều cao sử dụng (thông thủy 1.3m), nên không gian này không được tối ưu hóa (thường dùng làm kho chứa đồ).
Đi tìm lời giải cho những vấn đề nêu trên, chúng tôi coi mỗi không gian trong căn hộ, nguyên thủy hay cơi nới, đều là sự hiện hữu về ký ức cho từng giai đoạn lịch sử khác nhau của nó. Vì vậy chúng tôi bảo tồn mốc ranh giới này, nhưng mỗi không gian được cấu trúc và định nghĩa hoàn toàn lại. Ngoài ra chúng tôi tìm cách liên hệ chúng với nhau để tạo ra sự thoáng đạt nhất cho căn hộ.
Chính các đồ nội thất được thiết kế để cấu trúc và liên kết các không gian. Lấy hai bức tường kết cấu (được điều chỉnh kích thước) làm trọng tâm, các đồ nội thất được tổ hợp xung quanh hai phần tử này. Hai khối đa công năng từ đó được tạo ra với sự tạo dáng đầy sáng tạo như bếp kết hợp với bàn ăn, bàn đọc sách, giá để giầy dép... hay giá sách kết hợp với tủ ti vi, giường ngủ, cửa trượt... Sự tổ hợp này ngoài việc tối ưu được diện tích trong căn hộ nhưng đồng thời tạo nên sự đa dạng và linh hoạt của không gian. Điều đó cũng làm cho người sử dụng cảm thấy thoải mái ngay cả khi sống trong không gian nhỏ.
Không gian cơi nới phía ngoài được cấu trúc lại mang nhiều chức năng: lối vào, nơi đọc sách hay không gian thư dãn... Nó trở thành nơi kết nối giữa trong nhà và ngoài ngõ, cho phép ánh sáng và gió đi sâu được vào trong nhà. Không gian gầm cầu thang phía sau cũng được cấu trúc lại hoàn toàn để trở thành không gian phụ trợ như nhà tắm, WC, tủ quần áo… Nơi đây được hạ cốt sàn để đủ chiều cao sử dụng, cửa sổ được mở ra để lấy thoáng, hình thái được nghiên cứu để đánh mất đi cảm giác “gầm cầu thang”.
Mỗi thời kỳ căn hộ có một cao độ khác nhau. Chúng tôi biến nhược điểm này thành điểm thú vị của công trình khi tạo cho mỗi lớp không gian một cao độ khác nhau. Vậy việc liên kết các giai đoạn lịch sử là sự liên hệ cao độ giữa chúng. Không gian trong căn hộ một lần nữa thú vị hơn với sự biến đổi cao độ này.
Ngoài ra, sự thành công của công trình phải kể tới nỗ lực rất nhiều của tất cả các bên cho việc sáng tạo và thi công tỉ mỉ rất nhiều chi tiết, để tận dụng tối đa từng không gian nhỏ, tạo nên sự hiệu quả về mặt sử dụng không gian trong căn hộ. Công trình hoàn toàn đầy đủ tiện nghi đáp ứng được nhu cầu cần thiết cho một cuộc sống hiện tại.
Đối xử với các khu nhà tập thể cũ hiện nay ra sao? Đây vẫn là câu hỏi thu hút nhiều sự quan tâm. Chúng có thể không còn nhiều giá trị về mặt vật chất, nhưng giá trị tinh thần luôn được gắn liền với lịch sử của đất nước. Đặc biệt với ví dụ cụ thể của công trình này, nữ chủ nhà còn có nhiều kỷ niệm của gia đình nơi đây, chúng tôi rất trân trọng những ký ức đó và mong muốn bảo tồn!
