Quy định về độ lún cho phép trong xây dựng nhà cửa

Độ lún của công trình xây dựng là một hiện tượng tự nhiên xảy ra khi nền móng chịu tải trọng và dần ổn định theo thời gian. Tuy nhiên, nếu độ lún vượt quá giới hạn cho phép sẽ ảnh hưởng đến sự an toàn và tuổi thọ của công trình. Vậy tiêu chuẩn về độ lún cho phép là gì? Nguyên nhân nào gây ra hiện tượng lún và làm thế nào để khắc phục? 

Tham khảo Hướng dẫn đăng bài trên website Happynest tại đây để kết nối với cộng đồng Happynest nhé.

1. Độ lún công trình là gì?

Độ lún của công trình là hiện tượng nền móng và cấu trúc bị hạ thấp so với vị trí ban đầu khi chịu tác động của tải trọng từ công trình xây dựng. Hiện tượng này thường diễn ra trong giai đoạn đầu khi công trình vừa hoàn thiện và đưa vào sử dụng, sau đó sẽ ổn định dần theo thời gian. Tuy nhiên, trong trường hợp nền đất hoặc kết cấu móng không đảm bảo chất lượng, quá trình lún có thể tiếp tục kéo dài và gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến toàn bộ công trình.

Độ lún là sự hạ thấp của nền móng và cấu trúc công trình so với vị trí ban đầu 

Độ lún công trình được chia thành hai loại chính:

• Lún đều: Đây là hiện tượng toàn bộ công trình lún đồng đều trên diện tích nền móng. Dù xảy ra lún nhưng kết cấu của công trình vẫn được đảm bảo vì không có sự chênh lệch lớn giữa các phần.
• Lún lệch: Đây là tình trạng các phần của công trình lún không đồng đều, tạo nên sự chênh lệch về cao độ giữa các khu vực. Hiện tượng lún lệch đặc biệt nguy hiểm vì có thể dẫn đến nứt tường, nghiêng cột và làm biến dạng kết cấu công trình, thậm chí có nguy cơ gây sập đổ nếu không được khắc phục kịp thời.

Kiểm soát và duy trì độ lún trong giới hạn cho phép là yếu tố bắt buộc để đảm bảo công trình có độ bền vững và an toàn trong suốt quá trình sử dụng.

>>> Xem thêm: Những nguyên nhân khiến nền nhà bị lún và cách khắc phục 

2. Tiêu chuẩn về độ lún cho phép trong xây dựng

Theo Tiêu chuẩn Quốc gia TCVN 9360:2012, quy định về giới hạn độ lún tối đa cho phép đối với các công trình xây dựng như sau:

• Nhà dân dụng: Độ lún cho phép tối đa là 8 cm. Đây là mức giới hạn an toàn đối với các công trình nhà ở thông thường, đảm bảo không làm ảnh hưởng đến sự ổn định và tuổi thọ của ngôi nhà.
• Nhà công nghiệp: Độ lún cho phép tối đa là 20 cm. Với các công trình công nghiệp có tải trọng lớn, nền móng chịu lực cao, giới hạn độ lún cho phép được mở rộng hơn để phù hợp với quy mô xây dựng.

Những giới hạn này được tính toán dựa trên khả năng chịu lực của nền đất, kết cấu công trình và tải trọng tác động

Việc xác định giới hạn lún được tính toán dựa trên khả năng chịu tải của nền đất, trọng lượng của công trình và các tác động bên ngoài như môi trường, thời tiết. Nếu công trình lún vượt quá giới hạn tiêu chuẩn, không chỉ ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ mà còn đe dọa nghiêm trọng đến sự an toàn và bền vững của toàn bộ cấu trúc. Các dấu hiệu lún vượt mức như nứt tường, sụt lún sàn hoặc nghiêng công trình cần được phát hiện và xử lý kịp thời.

3. Phương pháp xác định độ lún công trình

Để kiểm soát và đánh giá tình trạng lún của công trình, các phương pháp đo đạc chuyên nghiệp được áp dụng nhằm đảm bảo độ chính xác cao nhất. Các phương pháp phổ biến hiện nay bao gồm:

• Phương pháp đo cao hình học: Đây là phương pháp phổ biến và dễ thực hiện nhất. Người ta sử dụng máy thủy bình để đo độ cao của các mốc chuẩn trên công trình theo chu kỳ nhất định. Sự chênh lệch về độ cao giữa các lần đo sẽ phản ánh mức độ lún của công trình.
• Phương pháp đo lún bằng cảm biến: Các cảm biến đo lún được gắn tại các điểm quan trọng trên công trình. Các thiết bị này có khả năng ghi lại sự thay đổi vị trí của các điểm và gửi dữ liệu về hệ thống điều khiển. Phương pháp này cho phép theo dõi độ lún theo thời gian thực, phù hợp với các công trình lớn và yêu cầu độ chính xác cao.
• Phương pháp trắc địa: Đây là phương pháp đo đạc tiên tiến, sử dụng các thiết bị trắc địa chuyên dụng để xác định độ lún và biến dạng của công trình. Phương pháp này thường được áp dụng cho các dự án lớn như nhà cao tầng, cầu đường hoặc công trình thủy lợi.

Việc đo đạc độ lún cần được thực hiện định kỳ từ khi thi công phần móng 

Việc đo lún cần được tiến hành ngay từ khi thi công móng và duy trì định kỳ trong suốt quá trình sử dụng công trình. Điều này giúp phát hiện sớm các dấu hiệu lún bất thường và triển khai các biện pháp khắc phục kịp thời.

>>> Xem thêm: Vì sao có hiện tượng nhà bị nghiêng và cách xử lý tình trạng bị nghiêng sao cho an toàn 

4. Nguyên nhân gây ra hiện tượng lún công trình

Hiện tượng lún công trình xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó các nguyên nhân chính bao gồm:

• Nền đất yếu: Khi công trình được xây dựng trên nền đất có độ ổn định thấp như đất bùn, đất sét mềm hoặc đất san lấp chưa được xử lý kỹ càng, hiện tượng lún là điều không thể tránh khỏi.
• Phân bố tải trọng không đều: Nếu tải trọng của công trình không được phân bổ đồng đều trên toàn bộ diện tích móng, một số khu vực sẽ chịu tải trọng lớn hơn và lún nhanh hơn, dẫn đến tình trạng lún lệch.
• Thay đổi mực nước ngầm: Khi mực nước ngầm bị hạ thấp do hoạt động hút nước hoặc biến đổi môi trường, nền đất sẽ bị xẹp xuống và làm gia tăng nguy cơ lún công trình.
• Thi công móng không đúng kỹ thuật: Việc thiết kế móng không phù hợp với điều kiện địa chất hoặc quá trình thi công không đạt chuẩn cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng lún sụt nghiêm trọng.

Hiện tượng lún công trình có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau

5. Biện pháp khắc phục và phòng tránh hiện tượng lún

Để hạn chế và khắc phục tình trạng lún công trình, cần áp dụng các biện pháp kỹ thuật sau:

• Khảo sát địa chất kỹ lưỡng: Trước khi thiết kế và thi công, cần tiến hành khảo sát địa chất công trình để đánh giá khả năng chịu tải của nền đất và đưa ra giải pháp móng phù hợp.
• Lựa chọn loại móng phù hợp: Tùy vào tải trọng và điều kiện địa chất mà lựa chọn loại móng như móng đơn, móng băng, móng bè hoặc móng cọc để đảm bảo sự ổn định của công trình.
• Gia cố nền đất yếu: Đối với nền đất yếu, có thể áp dụng các biện pháp gia cố như đầm nén, xử lý nền đất bằng cọc bê tông, cọc khoan nhồi hoặc bơm xi măng gia cố.
• Phân bố tải trọng đồng đều: Đảm bảo tải trọng từ công trình được phân bổ đều trên toàn bộ diện tích nền móng, tránh tình trạng lún lệch.
• Quan trắc lún định kỳ: Thực hiện việc đo đạc và giám sát độ lún của công trình thường xuyên để kịp thời phát hiện và xử lý các dấu hiệu bất thường.

Thực hiện đo đạc và quan trắc độ lún trong quá trình xây dựng và sử dụng công trình để phát hiện sớm các dấu hiệu lún bất thường

>>> Xem thêm: Phương pháp kiểm tra độ sụt bê tông chính xác nhất 

Kiểm soát độ lún của công trình là nhiệm vụ quan trọng trong quá trình thi công và sử dụng để đảm bảo sự an toàn và tuổi thọ cho công trình. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn về độ lún cho phép, lựa chọn biện pháp thi công phù hợp và thực hiện quan trắc thường xuyên sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và nâng cao chất lượng công trình xây dựng.

Tổng hợp

*Để lại thông tin trong box dưới đây nếu bạn có nhu cầu tìm kiếm đơn vị thiết kế - thi công nhà ở nhé.